W Polsce termin „zrównoważona genetyka” mylnie kojarzony jest głównie z kwestiami dobrostanu zwierząt, a w kontekście wytwarzanej z nich żywności, także szerszej troski o ludzi. W takim ograniczonym rozumieniu gubi się najważniejsza jej wartość, ekonomiczna.

„Zrównoważona genetyka” to genetyka wydajna w bardzo szerokim zakresie cech i w tym sensie przewidywalna, ponadto bezobsługowa oraz łatwo adaptująca się do różnych warunków chowu. Dla profesjonalnych hodowców, prowadzących produkcję trzody niezależnie od cyklów koniunkturalnych, to wartości o kluczowym znaczeniu. Ale po kolei.

Globalne trendy w genetyce

Świat w ostatnich dekadach znacznie się przeskalował. Międzynarodowy obrót świniami i mięsem wieprzowym zachodzi już nie tylko między krajami, ale także kontynentami. Selekcja uwzględniająca potrzebę adaptacji zwierząt w różnych warunkach środowiskowych jest niezbędna. Ważne jest by w selekcji uwzględniać zróżnicowane jednostki chorobowe, jak ASF w Europie i Azji, czy PED w USA.

Rosnąca skala chowu przemysłowego i zmieniające się przepisy w zakresie dobrostanu przynoszą z kolei wyzwania w zakresie zdolności socjalnych zwierząt i ich behavioru. To nie wszystko, globalne firmy spożywcze oczekują standaryzacji jakości mięsa przy dużych wolumenach produkcji. Nie można zapomnieć o lokalnej specyfice poszczególnych rynków. W Europie ceni się szynkę, w USA boczek, a w Azji uszy, nogi, itd. Rosną wreszcie koszty hodowli, a z nimi presja na efektywne produkcyjnie zwierzęta. Te różne potrzeby hodowców, przemysłu mięsnego i konsumentów wyznaczają dzisiejsze trendy we współczesnej genetyce. Jak na nie odpowiada Choice Genetics?

W trosce o dobre życie („Caring for life”).

Dla Choice Genetics „zrównoważona genetyka” ma wymiar strategiczny, co zostało po raz kolejny mocno zaakcentowane w przedstawionej jesienią globalnej wizji marki. W centrum tego podejścia – wyrażonego hasłem Caring for life - leży odpowiedzialność społeczna i biznesowa za hodowców i ich wyniki hodowlane, za zwierzęta i ich dobrostan, za pracowników i ich rozwój osobisty, za ziemię i jej zasoby naturalne, wreszcie za ludzi i żywność, którą spożywają. To ogromna odpowiedzialność, ale pozycja globalnego lidera w genetyce, niesie ze sobą zobowiązania.

„Zrównoważona genetyka” oznacza programy hodowlane ukierunkowane na selekcję wielu cech. Nie tracąc z pola widzenia aspektów ilościowych, genetycy Choice Genetics kładą ogromny nacisk na aspekty jakościowe. Postęp jest równoważony. Progres jednej cechy bilansowany jest progresem w cesze funkcjonalnie powiązanej z nią życiowo. W takim procesie postęp genetyczny jest kontrolowalny i bezpieczny oraz przynosi więcej korzyści dla wszystkich jego beneficjentów, zarówno ludzi, jak i zwierząt.

Korzyści dla krajowych hodowców

Dla Choice Genetics kluczowym celem w programie hodowlanym lochy CG36 (wcześniej NAIMA2.0) była jakość macierzyńska. Chodziło o to by duży coroczny postęp w obrębie żywo urodzonych [>15 prosiąt na miot; odsadzonych >34 lochę/rok, a ponad 85 szt. prosiąt w całej użytkowości rozpłodowej], wyrównany został rozwojem tych cech, które odpowiadają za zdolności lochy do samodzielnego odchowu wszystkich urodzonych prosiąt, jej ogólnej wytrzymałości i odporności, a także odporności życiowej prosiąt w pierwszym i kolejnych miotach. Słabości genetyki w tych obszarach to poważne koszty, które zjadają zyski.

Dążono więc do zwiększenia produkcji mleka przez lochę, liczby sutków funkcjonalnych obsługujących zwiększoną ilość prosiąt do wykarmienia, ale także zwiększania średniej wagi urodzeniowej prosiąt. Wyzwaniem było poprawa wytrzymałości loch w całym cyklu użytkowości i obniżenie wskaźnika FCR.

Dzięki tak szerokiemu programowi hodowlanemu locha CG36 osiąga dziś najlepsze wyniki na świecie w zakresie takich elementów jak przeżywalność prosiąt przed odsadzeniem [>92%], długość użytkowości rozpłodowej (>6,3 miotów), produktywność w całym cyklu (>85 szt. prosiąt), czy ilość sutków funkcjonalnych (>16 szt.).

Jeśli dodamy do tego takie osiągnięcia jak: spadek śmiertelności loch poniżej wskaźnika <2,6%, spadek wskaźnika brakowania poniżej 40%, spadek FCR do poziomu 2,4/kg, czy wzrost średniej wagi urodzeniowej prosiąt do 1,4 kg (o 2kg waga miotu w ostatnich 2 latach, przy zwiększonej plenności o 1,2 prosięcia!) to polscy hodowcy mają do dyspozycji wysoce efektywną produkcyjnie lochę, która zapewnia najniższy na świecie koszy wytworzenia prosięcia, od urodzenia, do tuczu.

W knurach selekcja prowadzona jest z uwzględnieniem wymagań wielkoprzemysłowego chowu. Profesjonalni producenci słusznie przy wyborze genetyki zwracają uwagę na szerszy zakres cech niż tempo przyrostu, mięsność, czy FCR. Choice Genetics prowadzi intensywną selekcję na takie cechy jak socjalność, odporność na zróżnicowane zjawiska chorobowe i warunki środowiskowe, rozkład i udział mięsa w wyrębach podstawowych a więc cechy czysto jakościowe. Nie tracąc przy tym z pola widzenia głównych elementów kosztotwórczych współczesnej hodowli. Najnowszy knur w ofercie, Excelium, w zakresie FCR już osiąga średni wynik poniżej 2 kg/kg m.c., a najlepsze wyniki dla 10% najlepszych hodowli to 1,54 kg/kg m.c.

Zwierzęta Choice Genetics obniżają koszty hodowli, a dodatkowo – dzięki zrównoważone genetyce - oferują dużo więcej w zakresie cech jakościowych. Czynią zarządzanie fermą łatwiejszym i bardziej przewidywalnym, a mięso atrakcyjniejszym na rynku.

Podsumowanie

Przeciwieństwem „zrównoważonej genetyki” jest genetyka, koncentrująca badania na wybranej cesze. Pojedynczy sukces w aspekcie jakościowym lub ilościowym jest możliwy do osiągnięcia nawet w ekstremalnym wymiarze. Taka eksploatacyjna polityka ma jednak swoją cenę. Organizm zwierzęcia poddawany jest wysiłkowi ponad miarę, a korzyści osiągnięte w jednym wymiarze, niweczone są stratami w innych. Krótkotrwały bilans ekonomiczny z takiej hodowli bywa korzystny, długotrwały nigdy. Niektóre genetyki podkreślają rekordowe wyniki w zakresie plenności loch, pomijając jednak koszty z tym związane tj. znaczne zmniejszenie wagi urodzeniowej prosiąt i wzrost śmiertelności loch, które wpływają na niską rentowność takiej hodowli.

Dlatego trendy na świecie to zwierzęta o „zrównoważonej genetyce”. Pojęcie to w jej właściwym sensie przebija się do świadomości krajowych producentów trzody. Jeszcze zbyt często szukają oni prostych rozwiązań, ale to się zmienia. Już wiedzą, że analiza pojedynczych parametrów samych zwierząt nie wystarczy dla sukcesu hodowlanego. Trzeba na nią spojrzeć przekrojowo. A rezultatem takiego spojrzenia będzie zawsze wybór zwierząt, które cechuje zrównoważona genetyka.

powyższy artykuł ukazał się w wydaniu czerwcowym magazynu Top Agrar.